BIM wordt belangrijk keerpunt voor bouwsector
Zoals Amazon de detailhandel transformeerde, kan BIM hetzelfde doen in de bouwsector.
BIM kan leiden tot een machtsverschuiving tussen de bouwpartners. Beslissingen in het bouwproces zullen vroeger genomen worden, waardoor de impact en controle kan verschuiven van de aannemers naar de architecten.
BIM kan de productiviteit van bouwbedrijven vergroten.
Grotere bedrijven hebben een schaalvoordeel.
Het is geen geheim dat de bouwsector digitale technologie eerder traag overneemt, vooral in vergelijking met andere sectoren. Nochtans wordt BIM – Building Information Modelling – meer dan waarschijnlijk een belangrijk keerpunt op het vlak van digitalisatie. Zoals Amazon de detailhandel transformeerde, kan BIM hetzelfde doen in de bouwsector.
Roland Berger, een internationaal consultancybedrijf met Duitse roots, bevroeg twintig Europese BIM-stakeholders. Onder hen aannemers, ontwerpers, materiaalfabrikanten en facility managers. Het rapport analyseerde BIM diepgaand en formuleerde op basis van dat onderzoek een aantal aanbevelingen.
BIM wordt het platform en het proces dat samenwerking in de bouwsector kan faciliteren. Het kan de kwaliteit en de efficiëntie verhogen en op termijn ook de kosten optimaliseren. Het revolutionaire bij BIM schuilt in de mogelijke machtsverschuiving tussen ontwerpers, ingenieurs, aannemers en beheerders. BIM heeft heel veel potentieel, maar vandaag wordt dat nog afgeremd door een gebrek aan standaardisatie, vragen rond beheer en verantwoordelijkheden en een hoge nood aan opleiding over BIM. Maar vast staat dat BIM een blijver wordt, die in de toekomst alleen maar aan invloed zal winnen. Bedrijven kunnen en mogen die trend dus niet links laten liggen. Early adaptors kunnen nu nog onontgonnen terrein innemen. Wie de ontwikkelingen en de software te laat oppikt, dreigt op termijn uit de markt geduwd te worden, want de evolutie kan en zal grote veranderingen met zich meebrengen. Wie wacht op de ontwikkeling van standaarden en meer uniforme software, kan een onoverbrugbare achterstand oplopen. BIM wordt een vaste waarde in de bouwsector: maak er werk van en bouw ervaring op.
Connected construction 4.0
De ‘trendradar’ hieronder bevat alle actuele trends in de bouwindustrie. Het wordt meteen duidelijk dat BIM de grootste impact zal hebben op de businessmodellen van bedrijven. BIM is méér dan software. Het kan de context waarin bouwbedrijven werken en hun onderlinge relaties ingrijpend veranderen.
En de impact op uw business?
BIM zal een impact hebben op al wie bij het bouwproces betrokken is: van de eerste schetsen voor een nieuwe constructie tot de oplevering en het beheer ervan. Elke betrokken partij zal vroeg of laat gevraagd worden om op een andere – vernieuwende – manier samen te werken. De rol van sommige betrokken partijen kan verschuiven. Bedrijven die zien welke kansen BIM biedt, kunnen nieuwe businessmodellen opzetten. Zo kunnen ze de facto standaarden helpen uitbouwen op gebieden waar de overheid nu nog aan het werken is aan een consensus. Welke impact kan BIM hebben op de verschillende types bedrijven uit de bouwsector? We nemen de ‘BIMpact’ even met u door.
Meer winst voor aannemers?
BIM kan op termijn leiden tot een grotere rendabiliteit. Bouwbedrijven zouden met BIM dus meer winst kunnen maken. Maar anderzijds vraagt BIM ook vanaf de eerste schetsen een grotere nauwkeurigheid. Bouwbedrijven zullen dus een stuk controle en invloed verliezen tijdens de constructie en het bouwproces. Architecten die met BIM werken, krijgen een grotere transparantie in de constructie. Zo laat BIM minder ruimte tot interpretatie en vraagt het systeem om meer vast te leggen vanaf een vroeg stadium. Meer elementen van de constructie en van de werken zullen vroeger in het bouwproces worden vastgelegd: wijze van detaillering, mate van prefabricatie, specificaties van materialen en producten, … De kwaliteit verhoogt sterk door het bouwwerk zo tot in detail ‘voor te denken’, maar aan de andere kant verkleint de speelruimte voor de bouwbedrijven om zelf oplossingen of alternatieven te bedenken. Meer dan vroeger kan de architect alles tot in detail voorstellen en vastleggen.
BIM-modellen lenen zich bijvoorbeeld uitstekend om met prefabmodules te werken. Zulke prefabmodules zijn vaak eenvoudig als BIM-object beschikbaar. Zo kan BIM ook de tendens ondersteunen naar meer prefabricatie en het gebruik van modulaire bouwelementen.
Een doorgedreven planning vooraf reduceert het aantal lastminutewijzigingen op de werf. Resterende vragen tot aanpassingen of meerwerken door de bouwheer zijn overzichtelijker en kunnen passend financieel geregeld worden. Daar staat natuurlijk tegenover dat minder meerwerken ook betekent dat de kansen op bijkomende inkomsten dalen.
BIM vraagt heel veel kennis. Zeker in de beginfase moeten voor de toepassing van BIM nieuwe competenties, bibliotheken en routines worden opgebouwd. Grotere bedrijven kunnen die investeringen makkelijker dragen en er sneller de voordelen van plukken. Kleinere bedrijven zouden het daardoor moeilijker kunnen krijgen in de toekomstige BIM-markt. BIM kan een ingrijpend verschil gaan maken in de markt.
Materiaalfabrikanten en -handelaars
Als eindklanten, zoals aannemers, minder invloed krijgen op de keuze van bouwmaterialen en bouwproducten, dan zal dat waarschijnlijk een impact hebben op de gevestigde verkoopskanalen. Daar staat dan weer tegenover dat de link tussen materiaalhandelaars en architecten aan belang kan winnen.
Grote verdelers van bouwmaterialen zouden nieuwe standaarden kunnen zetten om BIM-ready producten aan te bieden. Ze kunnen ook eigen platformen opzetten. Dat kan kleinere spelers onder druk zetten, want die zullen eerder gebruik moeten maken van bestaande platformen om hun producten naar de markt te brengen.
Gebouwbeheerders
BIM voor Facility Management zal leiden tot nieuwe jobs en zal leiden tot het herdenken van de business. Er zullen meer gegevens geïntegreerd worden in BIM-modellen. Er zal nauwkeuriger geanalyseerd en berekend kunnen worden. Er zal meer kennis voorhanden zijn over elk gebouw op elk ogenblik van de levensloop van dat gebouw.
Uitdagingen en kansen
De noodzaak om mensen op te leiden, standaarden op elkaar af te stemmen en regelgeving aan te passen kan de algemene uitrol van BIM misschien wel wat afremmen, maar die algemene uitrol zal er hoe dan ook komen. BIM biedt immers zoveel meerwaarde dat het de standaard voor de toekomst wordt.
Als BIM algemeen wordt toegepast, dan zullen interne en externe processen en organisaties ingrijpend veranderen. Dat vraagt om hoger gekwalificeerd personeel dat vanuit verschillende hoeken met BIM-modellen overweg kan en binnen de kennisintensieve BIM-context een meerwaarde kan leveren.
BIM biedt – zeker in de huidige pioniersperiode – volop kansen om nieuwe business te ontwikkelen. De laatste jaren bieden heel wat nieuwe bedrijven diensten voor de BIM-wereld aan die vroeger niet bestonden, zoals de digitalisatie van bouwproducten en de uitbouw van centrale bibliotheken van BIM-objecten van verschillende leveranciers. Een voorbeeld daarvan is Buildup AG, een spin-off van de ETH Zürich in Zwitserland, die een neutrale BIM-bouwproductendatabank heeft opgezet met afbeeldingen, data en links en zich specifiek richt op de Zwitserse markt, met een variante voor Duitsland en Oostenrijk. Internationaal bekend is ondertussen ook ‘BIMobject’ dat rechtstreeks BIM-objecten in verschillende formaten aanbiedt.
De nieuwe rol van BIM-projectmanager zal aan belang winnen. Vandaag zien we nog geen natuurlijke ‘eigenaar’ van die rol, omdat architecten niet altijd de rol van projectmanager (wensen) op (te) nemen. Als ze dat zouden doen, zouden ze het BIM-projectmanagement kunnen ontwikkelen als een extra betalende dienst.
De echte BIM-maestro’s zullen evenwel niet de projectmanagers zijn, maar diegenen die focussen op de analyse en het managen van data en inhoud.
BIM is here to stay. Go ahead and make it yours.
Consultancygroep Roland Berger raadt al wie betrokken is bij de constructie van gebouwen en infrastructuurwerken aan om een actieplan op te maken waarmee men zich op korte termijn kan inschakelen in het opkomende BIM-landschap. De belangrijkste adviezen zijn de volgende.
- Verwerf inzicht in de manier waarop BIM werkt. Bedenk welke kansen, bedreigingen en uitdagingen er in BIM schuilen voor uw zaak.
- Verken het BIM-landschap en claim BIM-territorium voor uw bedrijf.
- Overtuig uw klanten van de meerwaarde van BIM. Als extra een BIM-model krijgen als ‘digital twin’ van het toekomstige gebouw kan heel nuttig zijn voor het toekomstige beheer ervan en kan op lange termijn aanzienlijke kostenbesparingen opleveren. Tegenover die extra gerealiseerde waarde staat logischerwijze een faire extra vergoeding. Een betrouwbaar BIM-model opbouwen vergt immers een niet te onderschatten bijkomende inspanning van alle betrokken bedrijven.
- Denk verder en onderzoek hoe BIM mogelijk uw bedrijf kan helpen om nieuwe businessmodellen en inkomsten te genereren.
- Wacht niet op standaardisatie of de verbetering van de compatibiliteit van softwareprocessen. Men streeft daar wereldwijd naar, maar die processen vragen veel tijd. Lanceer uzelf ondertussen in BIM en gebruik de huidige tools al om uw interne en externe bedrijfsprocessen systematischer en efficiënter te laten verlopen. Bedenk standaarden op maat van uw bedrijf, maak templates volgens uw eigen noden. Bouw ervaring op waardoor u vlot kunt schakelen bij toekomstige ontwikkelingen. Zet BIM in als een instrument om sneller en efficiënter te werken en de productiviteit een boost te geven.